Łamańce językowe. Tongue twisters. Скороговорки. Zungenbrecher.

Opowiem Wam dziś, co zrobiliśmy tego roku w związku z Dniem Języków, który wypadał w zeszły piatek. Nie dałam rady wcześniej tego opisać, bo mam urwanie głowy w pracy, w domu i na moich dwóch symultanicznych kursach online (byłam niespełna rozumu, gdy się na nie w sierpniu zapisywałam, ale z perspektywy wakacji wydawało się, że przecież na wszystko znajdę czas).

Tak więc mój pomysł możecie wykorzystać dopiero za rok, ale właściwie jego elementy możecie zaaranżować też na lekcji albo w czasie tygodnia europejskiego.

Do rzeczy.

Mamy dość dużą szkołę (w sensie liczby uczniów) i trudno byłoby zrobić jakąś zorganizowaną akcję dla wszystkich naraz. W zeszłym roku poradziliśmy sobie w taki sposób, że po prostu odwiedzaliśmy klasy z prezentacją (odgłosy zwierząt - KLIK). W tym roku podobnie jak w zeszłym, dla starszych klas mieliśmy dwujęzyczne konkursy i pogadanki (nic oryginalnego, ale nie starczyło mi na nic więcej czasu, a to co faktycznie było oryginalne - KLIK - w naszej szkole nie ma racji bytu). Dlatego trzymaliśmy się sprawdzonej formuły i odwiedzałyśmy klasy 1-3.

Wpadłam na niby banalny pomysł łamańców językowych, ale fajnie to wyszło. Przeszukałam bezdenne zasoby sieci i znalazłam kilka fajnych stronek z łamańcami. Podam linki niżej.

Wybrałam kilkanaście łamańców w różnych językach: arabskim, niemieckim, duńskim, rosyjskim, angielskim, holenderskim i japońskim (ale co do tego ostatniego to nie jestem pewna, czy to nie jakaś ściema).
Wydrukowałam w formie pasków. Wchodziłyśmy z drugą koleżanką anglistką na lekcję, jedno dziecko wybierało pasek i ten łamaniec ćwiczyliśmy najpierw powoli, a potem szybciej. Jeśli chcielibyście wcielić mój pomysł w życie, to dam Wam praktyczną poradę, aby wydrukować listę łamańców dla siebie, gdzie będziecie mieli napisaną wymowę i tłumaczenie - gdybyście znaleźli. Możecie skorzystać z mojej listy - jest tam miejsce na swoje notatki. Dzieciom dajecie rzecz jasna paski bez żadnych adnotacji.

Co do trzech pierwszych łamańców, to wymowy możecie posłuchać tu:

Nr 4 na mojej liście to język holenderski, tłumaczenia nie znam, nr 5 to arabski (w skrócie - o morelach), 8 i 9 to japoński - tłumaczenie nieznane, a 13 to duński, również nie wiem co oznacza.

Roboty przy tym niewiele (choć przyznam, ze znalezienie nie za długich łamańców i to jeszcze w wielu językach zajęło mi jakieś 2 godzinki), a śmiechu i zabawy dla dzieci sporo. Zwłaszcza przy arabskim. Podobało im się.

Przy okazji trafiłam na wiersz, który przerabiałam na studiach licencjackich:

The Chaos

by G. Nolst Trenite' a.k.a. "Charivarius" 1870 - 1946

Dearest creature in creation
Studying English pronunciation,
I will teach you in my verse
Sounds like corpse, corps, horse and worse
I will keep you, Susy, busy,
Make your head with heat grow dizzy.
Tear in eye your dress you'll tear,
So shall I! Oh, hear my prayer,
Pray, console your loving poet,
Make my coat new, dear, sew it!
Just compare heart, beard and heard,
Dies and diet, lord and word,
Sword and sward, retain and Britain.
(Mind the latter, how it's written).
Say said, pay-paid, laid, but plaid.
Made has not the sound of bade,
Now I surely will not plague you
With such words as vague and ague,
But be careful how you speak,
Say break, steak, but bleak and streak.
Previous, precious, fuchsia, via,
Pipe, snipe, recipe and choir,
Cloven, oven, how and low,
Script, receipt, shoe, poem, toe.
Hear me say, devoid of trickery:
Daughter, laughter and Terpsichore,
Typhoid, measles, topsails, aisles.
Exiles, similes, reviles.
Wholly, holly, signal, signing.
Thames, examining, combining
Scholar, vicar, and cigar,
Solar, mica, war, and far.
From "desire": desirable and admirable from "admire."
Lumber, plumber, bier, but brier.
Chatham, brougham, renown, but known.
Knowledge, done, but gone and tone,
One, anemone. Balmoral.
Kitchen, lichen, laundry, laurel,
Gertrude, German, wind, and mind.
Scene, Melpomene, mankind,
Tortoise, turquoise, chamois-leather,
Reading, reading, heathen, heather.
This phonetic labyrinth
Gives moss, gross, brook, brooch, ninth, plinth.
Billet does not end like ballet;
Bouquet, wallet, mallet, chalet;
Blood and flood are not like food,
Nor is mould like should or would.
Banquet is not nearly parquet,
Which is said to rhyme with "darky."
Viscous, Viscount, load, and broad.
Toward, to forward, to reward.
And your pronunciation's O.K.,
When you say correctly: croquet.
Rounded, wounded, grieve, and sieve,
Friend and fiend, alive, and live,
Liberty, library, heave, and heaven,
Rachel, ache, moustache, eleven,
We say hallowed, but allowed,
People, leopard, towed, but vowed.
Mark the difference, moreover,
Between mover, plover, Dover,
Leeches, breeches, wise, precise,
Chalice, but police, and lice.
Camel, constable, unstable,
Principle, disciple, label,
Petal, penal, and canal,
Wait, surmise, plait, promise, pal.
Suit, suite, ruin, circuit, conduit,
Rhyme with "shirk it" and "beyond it."
But it is not hard to tell,
Why it's pall, mall, but Pall Mall.
Muscle, muscular, gaol, iron,
Timber, climber, bullion, lion,
Worm and storm, chaise, chaos, and chair,
Senator, spectator, mayor,
Ivy, privy, famous, clamour
And enamour rhyme with hammer.
Pussy, hussy, and possess,
Desert, but dessert, address.
Golf, wolf, countenance, lieutenants.
Hoist, in lieu of flags, left pennants.
River, rival, tomb, bomb, comb,
Roll and doll and some and home.
Stranger does not rime with anger.
Neither does devour with clangour.
Soul, but foul and gaunt but aunt.
Font, front, won't, want, grand, and grant.
Shoes, goes, does. Now first say: finger.
And then: singer, ginger, linger,
Real, zeal, mauve, gauze, and gauge,
Marriage, foliage, mirage, age.
Query does not rhyme with very,
Nor does fury sound like bury.
Dost, lost, post; and doth, cloth, loth;
Job, Job; blossom, bosom, oath.
Though the difference seems little,
We say actual, but victual.
Seat, sweat; chaste, caste.; Leigh, eight, height;
Put, nut; granite, and unite.
Reefer does not rime with deafer,
Feoffer does, and zephyr, heifer.
Dull, bull, Geoffrey, George, ate, late,
Hint, pint, Senate, but sedate.
Scenic, Arabic, Pacific,
Science, conscience, scientific,
Tour, but our and succour, four,
Gas, alas, and Arkansas.
Sea, idea, guinea, area,
Psalm, Maria, and malaria,
Youth, south, southern, cleanse and clean,
Doctrine, turpentine, marine.
Compare alien with Italian,
Dandelion with battalion.
Sally with ally, yea, ye,
Eye, I, ay, aye, whey, key, quay.
Say aver, but ever, fever.
Neither, leisure, skein, and receiver.
Never guess--it is not safe:
We say calves, valves, half, but Ralph.
Heron, granary, canary,
Crevice and device, and eyrie,
Face but preface, but efface,
Phlegm, phlegmatic, ass, glass, bass.
Large, but target, gin, give, verging,
Ought, out, joust, and scour, but scourging,
Far but earn, and wear and bear
Do not rime with here, but ere.
Seven is right, but so is even,
Hyphen, roughen, nephew, Stephen,
Monkey, donkey, clerk, and jerk,
Asp, grasp and wasp, and cork and work.
Pronunciation--think of psyche--!
Is a paling, stout and spikey,
Won't it make you lose your wits,
Writing "groats" and saying "grits"?
It's a dark abyss or tunnel,
Strewn with stones, like rowlock, gunwale,
Islington and Isle of Wight,
Housewife, verdict, and indict!
Don't you think so, reader, rather,
Saying lather, bather, father?
Finally: which rhymes with "enough"
Though, through, plough, cough, hough, or tough?
Hiccough has the sound of "cup."
My advice is--give it up!


A Wy znacie ten utwór? :)

 Posłuchajcie tego tu:

Przeczytajcie komentarze pod filmikiem, bo nativi zgłaszają kilka zastrzeżeń. Możecie też poszperać i znajdziecie wykonanie męskie, jeśli wolelibyście takie.

Widzę w tym utworze wspaniały potencjał na językowe konkursy recytatorskie, niestety raczej nie w podstawówkach :(. Chyba, że fragmenty.


A tu linki do stron z łamańcami (na jednej z nich znajdziecie powyższy wiersz, ale minimalnie się różni od wykonania):

- http://forum.mlingua.pl/archive/index.php/t-13545.html - świetne forum, mnóstwo łamańców w różnych językach!
- http://www.uebersetzung.at/twister/ - łamańce chyba we wszystkich językach świata, o niektórych nawet nie słyszałam, przy nielicznych (niestety) nagrana wymowa - np. przy fińskim
- http://www.leonardo.bielsko.pl/onas/ciekawostki/lamance-jezykowe/